gunlerdir asya’da donup dolasan ve hicbir ulkenin istemedigi bir cruise ship vardi. adamlar “bizim yolcularimizda corina virusu olamaz, neden kimse istemiyor?” diye yakiniyorlardi. en son kambocya bunlari kabul edip, yolculari da kambocya basbakani operek karsilamisti. bugunku test sonuclarina gore o yolcularda da corona virusu tespit edilmis. yani, kambocya basbakani da bu virusu kapmis olabilir :)
opucuk : https://metro.co.uk/…d-kisses-cambodia-pm-12239636/
virus : https://www.channelnewsasia.com/…-malaysia-12438790
wuhan virüsü
-
-
artik su isim tartismasini bi bitirsek diyorum. bunun adi wuhan virusudur kardesim. wuhan'da ciktigi icin bu adi almistir, halk boyle isimlendiriyor. dunyaya yayilmasiyla isim degismez; ispanyol gribi sadece ispanya'da gorulmedi, sadece ispanyollari etkilemedi, tum dunyada 100 milyon insan oldurdu ama adi ispanyol gribi olarak kaldi.
simdilerde irkcilik olacagi icin dunya saglik orgutu hastaliklara yer ve millet ismi vermiyor. resmi adi wuhan virusu olmayacak ama bunun bizim icin bir onemi yok. bu virus wuhan'da ciktigina gore adinin da wuhan virusu olmasindan daha dogal bir sey yok. -
bu bir virüs. çiçek poleni değil.
-
üçbinden fazla entry olan bu başlığa farklı bir açıdan katkı sağlamak isterim. rna virüslerin etki mekanizmasını bilmeyen ve merak edenler için en basit haliyle, temel biyoloji bilgisi ile verecek olursam;
virüs rna iplikciklerinden oluşan ve bir kılıfla çevrili yapıda, herhangi bir konak canlısı olmadan bir başına faaliyetlerini sürdüremeyen yapılardır. vücuda girdikten sonra hücrelere tutunurlar. daha sonra hücre içerisine girerek çekirdeğe ulaşır ve hücreyi bir fabrika gibi kullanıp kendi rna iplikçiklerini burda çoğaltırlar. bu süreçte hücre kendi işlevini yerine getiremez ve tüm enerji ve işleyişini virüs rna'sıni çoğaltmak için kullanır. çoğalan rna iplikcikleri hücre dışına çıkar ve yeni hücre bulup, döngüyü sürdürür.
bu süreçte işlevlerini yerine getiremeyen ve rna iplikcikleri üreten hücrede metobolik atıklar oluşur, hücre duvarı parçalanır. vucüt savunma elemanlari, ajanları, sitokinler kısacası savunmadaki her türlü vücut elamanı bölgeye toplanır ve iltihap, yangı, enflamasyon oluşur. burun hücreleri virüslerle kontamine olunca burnumuz akar, boğaz/bademcik hücreleri kontamine olunca boğaz şişmesi, enflamasyonu, ağrısı yaşarız, akciğerlere inerse, öksürük, nefes darlığı gibi gibi semptomları yaşarız. bunlar birinci dereceden ortaya çıkan etkilerdir. bir de ikinci dereceden etkiler vardır. bunlar enfeksiyonla mücadele eden bağışıklık sisteminden kaynaklanır. ne kadar enfeksiyonla mücadele varsa, vücut o kadar halsiz, güçsüz kalır. ateşimiz yükselir, kemiklerimiz ağrır. bunlar vücudun tüm enerjisini savunmaya harcadığı içindir.
virüslerin etki mekanizmasında kullandıkları yöntemleri değiştirerek enfekte etme gücünü artırma ve enfeksiyon sonrası olabildiğince hızlı çoğalma ve yayılma için farklı farklı rna kodlari ve yapılarla kendilerini bir nevi güncellerler. bu güncel virüsler, bağışıklık sistemi tarafından tek başına bertaraf edilemezler. bağışıklık sistemini destekleyecek ve ilgili virüsün çoğalmasını durdurucu veya hücre içerisine girmesini engelleyici veya rna'yı saran zarı parçalayıcı farkli molekül, bileşik, yapı vs gibi ilaç dediğimiz maddelere ihtiyaç vardır. bu sebeple virüsü önce en doğru şekilde tanıyıp, bunu dokulara da zarar vermeyecek en doğru durdurma/bertaraf etme yöntemini belirleyip, belirlenen yöntemin ve işe yaradığının validasyonunu yapmak gereklidir. bu tüm süreç de bilgi, zaman, emek ve maddiyat gerektirir.
virüs ne kadar hızlı yayılırsa, varlığını da o derece garanti altına almış olur ve tedavi bulunana kadar ki süreçte yapılabildiği kadar fazla yayılma şansı yakalar.
bu genel bilgileri virütik hastalıkları sadece kelime olarak veya bir kaç cümle dışında bilmeyen ama merak edenler için yazmak istedim. hatalar olabilir, sonuçta kitap cümleleri değil, öyle gelişine yazdım.
wuhan'da ortaya çıkmış bu virüsün de yayılımı hızlı ve etkilediği sistemler bakımından öncelikle yaşlı sınıfında olan bireyler ve sağlık açısından zayıf kişilerin ölümüne yol açmakta. takip ettiğim kaynaklar bunu destekler nitelikte. fakat viral yük ne kadar fazla olur ve destekleyici tedaviler yetersiz kalırsa daha genç ve daha sağlıklı bireylerde de kayıplara yol açabilir.
bunlar dışında bir çok komplo teorisi de bulunmakta piyasada. doğruluğu, spekülasyonluğu tartışılır fakat ne var diyebiliriz ne yok. öyle bir dünyadayız ki hiç bir şeyden %100 emin olamadığımız kesin olan tek şey.
editbüdüt; bazı imla ve harf düzeltmeleri. @whitefish iltihapla ilgili eksik bilgi olduğunu hatırlattı. o kısım daha detaylı düzenlendi.
editbudut ıı; @thechosenone23 uyardı. dna ve rna olmak üzere iki farklı virüs tipi var. coronovirus üzerinden yazdığım için rna virüslerinin kaba mekanizmasını yazmıştım. konu çok dağılmasın ve uzamasın diye rna virüsleri olarak kalması tercihim. -
hazır gündem hala corona/wuhan virüsü iken size bbc'nin hazırladığı bir belgeselden bahsetmek istiyorum. bbc, hannah fry'in sunumu ile bir virüsün nasıl ve ne kadar hızlı yayılabildiğini tespit etmek adına ilginç bir projeye kalkışmış. sonuçları da çok ilginç ve yararlı. okumanızı hatta izlemenizi öneririm.
bbc, virüs yerine geçecek bir app tasarlatıyor ve 500 gönüllünün telefonuna bu programı yüklüyor. onlara normal hayatlarına devam etmelerini ve arada programa girip ne yaptıklarını aktarmalarını istiyor. fakat hiçbiri toplantı gününe kadar kimin hasta olduğunu bilemeyecek.
bir salgının başlangıç sebebi olan kişi, yani "patient zero" da sunucu olacak. sunucu, küçük bir kasaba olan ingiltere'deki haslemere'e tatilinden dönmüş, alışverişini yapıp evine dönen sıradan bir kişiyi canlandıracak ve bir günde kaç kişiyi hasta edebildiği ortaya çıkacak.
app şöyle çalışıyor: programın yüklü olduğu 2 kişi yan yana geldiğinde, ikisi de birbirinden habersiz tabii, hastalık yakınlık, temas, etkileşim süresine göre bir diğer kişiye geçiyor. ve aynı süreç o kişi için de başlıyor. hastalığı kapanlar da taşıyıcı olu veriyor ve onlar da birileri ile temasa geçerse hastalık yayılıyor.
hannah, önce yoga yapmaya gidiyor. kısa bir alışverişten sonra yorgunluğunu barda atıyor ve eve gidiyor. sıradan bir gün geçiriyor yani. fakat sonuçlar hiç de o kadar sıradan değil. hannah'ın kısa turu sonrası küçük haslemere kasabasında 1 günde 9 kişi virüse yakalanıyor. ama yukarıda dediğim gibi, onlar da artık taşıyıcıya dönüştüğünden haslemere kasabasında bir günde virüsü kapan kişi sayısı: 77. sadece tek bir günde 77 hasta! çoğu hastalık da kendini hemen belli etmediğinden siz hasta olduğunuzu anlamadan başkalarına geçirebiliyorsunuz. en tehlikelisi de bu aslında.
kasabada gönüllü olanların %86'sı, sadece 1 günde hastalığa yakalanıyor. birbirleri ile alakaları olmasa bile virüs onlara bir şekilde ulaşıyor. kimisi hastalığı 1, kimisi 3, kimisi ise 8 kişiye birden geçiriyor. 8 kişiye geçirip şampiyon olan kadın ise bahçe malzemeleri satan bir dükkanın sahibi. sadece dükkanda durarak 8 kişiyi hasta edebiliyor. bu kadar da basit.
corona virüsü gibi hastalıklar grip hastalığı gibidir. ama bir virüsü diğerinden farklı kılan şey, dış tarafındaki başaklarıdır. vücut, bilmediği bir şey ile karşılaşınca sonucu da devasa bir salgına dönüşebiliyor. ve yeni bir virüsün aşısı ancak 4 ayda üretilebiliyor. yine bu gibi virüsler içten grip ile aynı yapıya sahip olsa da dıştan farklılar. genelde hayvandan geldikleri için de bizi hasta etmeleri ve salgına dönüşmesi mümkün. eğer yayılma şeklini çözebilirsek, sıradaki salgınları da engelleyebiliriz.
salgınlarda önemli olan, başlangıcı bulabilmektir. hastalar takip edilip ilk çıkış noktası bulunmaya çalışılır. 2014 yılında, şuanda bu entariyi girdiğim ülke olan gine'de patlak veren ebola'nın patient zero'su 2 yaşında bir çocuktu. 2009'daki domuz gribi ise, meksika'dan ingiltere'ye gelen 6 kişiyle başlamıştı.
bbc, haslemere sonrası daha geniş bir deney yapıyor ve bu uygulamayı 30 bin kişinin yüklemesini sağlayıp salgın deneyini tüm birleşik krallık'a genişletiyor. sonuçlar ise korkunç: aşı bulunana kadar, yani 4 ayda virüs en güneyden en kuzeye ulaşıyor.
en en kötü senaryoda ise tüm birleşik krallıkta'ki ölüm sayısı 800 bini buluyor. işte çin'de yaşanan şuan tam olarak bu. bir salgında önemli olan dediğim gibi önce başının sonra da sonunun tespit edilebilmesi. ve tabii ki bizim katkımız.
belgesel bir matematik hesaplaması ile salgın zamanlarında el yıkama alışkanlığının arttırılması sonucunda virüsü kapan kişi sayısının epey bir azaldığını söylüyor. o sebeple şu günlerde ellere ve kişisel bakıma dikkat! bbc'nin pandemic app'i hala çalışıyor. siz de yükleyip onlara gelecekte salgınları engelleme adına yardımcı olabilirsiniz. kişisel temizliğinize önem verin, kendinize dikkat edin ve salgınları ciddiye alın.
bilimden de hiçbir zaman şaşmayın! -
dün gece pekin'den moskova aktarmalı olarak istanbul'a geldim. pekin'de ateşimi ölçtüler, moskova'da ateşimi ölçtüler ama bilin bakalım nerde ölçmediler. tabikide istanbul...
yani demem o ki türkiye'de sadece direkt uçuşlarda ateş ölçümü yapılıyor. aktarmalı gelenler kimsenin umurunda değil. aktarma olunca bir önceki ülke kontrol etmiştir zaten diye düşünüyorlar sanırım. -
ya şu “amaaan ne abarttınız” yazanlar hakkaten bi sesinizi kesin artık. ulan, koca koca uçak firmaları, 1.5 milyar nüfuslu bir ekonomiye seferlerini iptal etmiş, bilmem kaç yüz milyon dolarlık kârlarından feragât etmiş, rusya gibi çin’in komşusu tüm ülkeler sınırlarını kapatmış, tüm dünya ülkeleri çin vatandaşlarının ülkesine girişini yasaklamış, çin devleti bu vakadan dolayı hastane yetersizliğinden, 3-4 günde koca koca prefabrik hastane inşa etmiş, buradaki ilgi budalası sığırlar “ne abarttanız ya” diyor.
he amk, bi akıllı sensin di mi? bir sen düşündün bunu o fındık kadar beyninle. bir de şu “ne çok korkuyorsunuz ölümden, gelsin de hepimizi öldürsün” tayfası var ki düşman başına. sen git öl o zaman angut. madem bu kadar bombok bir hayatın var.
kimsenin panik yaptığı yok, şuraya iki bilgi almak için bakıyoruz ama çöp aq. adam akıllı şeyler yazanları tenzih ederim tabii ki. -
az evvel dünya sağlık örgütü acil toplantısında koronavirüsüne ilişkin 'uluslararası kamu sağlığı acil durumu' ilan edildi. aynı saatte bu virüsün ve alınacak önlemlerin araştırılmasına ilişkin önerge akparti ve mhp oylarıyla reddedildi...
ne çeşit oç'larının eline düştük hayretler içindeyim
kaynak -
bugün şirketin toplantı salonunda bir çinli ile tokalaştım. sonra pişman oldum. --neyse bişey olmaz-- deyip geçiştirdim. aradan 15-20 dakika sonra ellerimi henüz yıkamamışken bir poğaça alıp yedim. aklıma elimdeki muhtemel çinli mikrobu geldi. kendime kızdım. biraz endişelensem de --bişey olmaz-- dedim.
gün içerisinde arasıra mikrop taşıdığım aklıma geliyordu. sirke mi içmeliydim, propolis mi yemeliydim, sarımsak olabilir ya da yoğurt.
biraz korkmuştum. şirket yönetici mehmet bey'e salondaki çinlinin kim olduğunu sordum. ++mehmet b. toplantıdaki köşede oturan çinliyi tanıyor musunuz. sanırım ingilizce bilmiyor, hello deyince ters ters baktı.
--geçen ayki toplantıdaki mi.
++hayır bugün.
--allah allah toplantıda çinli yoktu ki.
++ohh koreli değil mi.
--yoo ??
++??
--lan o bizim salih.
++ne salihi. çinli salih mi.
--ahaha hello mu dedin.
++ ters ters baktı.
sonuç: temizim. --------- inşallah. -
british airways de çin’e bütün seferleri iptal etmiş. thy’nin iptal etmesi için illa türkiye’ye de mi sıçraması gerekiyor? thy bir an önce çin’e bütün seferleri durdurmalı ve ülkeye çin’den uçak alınmamalı!!!